ผ่าตัดต้อกระจก ฟื้นตัวนานไหม? คู่มือดูแลตัวเองหลังลอกต้อที่ควรรู้

|
|
ผ่าตัดต้อกระจก ฟื้นตัวนานไหม? คู่มือดูแลตัวเองหลังลอกต้อที่ควรรู้
สายตายาว

หลายคนเมื่ออายุมากขึ้นมักเริ่มมีปัญหาสายตาพร่ามัว มองเห็นไม่ชัดเหมือนเดิม โดยเฉพาะตอนกลางคืนหรือเวลาเจอแสงไฟจ้า อาการเหล่านี้อาจไม่ใช่แค่สายตายาวตามอายุ แต่เป็น “ต้อกระจก” ซึ่งถือเป็นโรคตาที่พบได้บ่อยที่สุดในผู้สูงอายุ หากปล่อยไว้นานจะทำให้การมองเห็นแย่ลงเรื่อย ๆ จนกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันและเสี่ยงต่อการสูญเสียการมองเห็นถาวร

ปัจจุบันการ ผ่าตัดต้อกระจก ถือเป็นการรักษาที่ได้ผลดีที่สุดและปลอดภัยมากขึ้นด้วยเทคโนโลยีใหม่ แต่สิ่งที่หลายคนกังวลคือ “พักฟื้นนานไหม? ต้องดูแลตัวเองอย่างไร?” รวมถึงคำถามเกี่ยวกับการกลับไปใช้ชีวิต เช่น ขับรถ ออกกำลังกาย หรือทำงานได้เมื่อไหร่ บทความนี้จึงจะพาคุณเจาะลึกทุกเรื่องที่ควรรู้ ตั้งแต่ขั้นตอนการผ่าตัด ไทม์ไลน์การฟื้นตัว วิธีดูแลตัวเองหลังผ่าตัดค่ะ

ผ่าตัดต้อกระจกคืออะไร และทำไมถึงต้องรักษา?

ต้อกระจกเป็นภาวะที่เลนส์ตาขุ่นมัว ทำให้การมองเห็นพร่ามัวหรือมัวเหมือนมีหมอกบัง หากปล่อยไว้อาจทำให้สูญเสียการมองเห็นถาวร การ ผ่าตัดต้อกระจก จึงเป็นวิธีรักษาหลัก โดยแพทย์จะนำเลนส์ตาที่ขุ่นออกแล้วใส่เลนส์แก้วตาเทียม (Intraocular Lens: IOL) แทน เพื่อให้กลับมามองเห็นชัดเจนอีกครั้ง

ขั้นตอนการผ่าตัดต้อกระจก

ปัจจุบันการผ่าตัดต้อกระจกมีเทคโนโลยีที่ปลอดภัยและแม่นยำสูง โดยวิธีที่ใช้กันทั่วไป ได้แก่

  • Phacoemulsification (Phaco): ใช้คลื่นอัลตราซาวด์สลายเลนส์ที่ขุ่น แล้วใส่เลนส์เทียม

  • Femtosecond Laser Cataract Surgery: ใช้เลเซอร์ช่วยเปิดแผลและสลายเลนส์ ช่วยเพิ่มความแม่นยำ

    การผ่าตัดมักใช้เวลาเพียง 30 นาที และไม่จำเป็นต้องนอนพักที่โรงพยาบาล

    ภาพรวมขั้นตอนการผ่าตัดต้อกระจก แบบเข้าใจง่าย

    – ตรวจวัดสายตา/คำนวณกำลังเลนส์ IOL

    – ให้ยาชาหยอดหรือฉีดเฉพาะที่; บางเคสใช้ดมยาสลบตามดุลยพินิจแพทย์

    – เปิดแผลเล็กบริเวณกระจกตา สลายเลนส์ที่ขุ่นและดูดออก ใส่ IOL แทน

    – กลับบ้านได้วันเดียวกัน (Day surgery) ใช้เวลาผ่าตัดราว 30 นาทีในเคสมาตรฐาน และนัดตรวจวันถัดไป

    ไทม์ไลน์การพักฟื้นหลัง “ผ่าตัดต้อกระจก” แบบละเอียด (Day-by-day)

    วันผ่าตัด (Day 0)

    – กลับบ้านพร้อมที่ครอบตา/แว่นกันลม–ฝุ่น

    – มัก “ยังไม่ควรขับรถ” จากผลยาชา/ยากล่อมประสาทและยังไม่ได้รับเคลียร์จากแพทย์

    วันถัดมา (Day 1)

    – ตรวจติดตาม ฟังคำแนะนำหยอดยา/การเช็ดตาอย่างถูกวิธี

    – ผู้ป่วยจำนวนมากเริ่มมองชัดขึ้นใน 24–48 ชม.แรก แต่ยังมีระคาย/แสบเคืองเล็กน้อยได้

    สัปดาห์ที่ 1

    – ทำกิจวัตรเบา ๆ ได้ (เดิน ทำอาหารเบา ๆ ทำงานคอมพิวเตอร์)

    – หลีกเลี่ยงการก้มศีรษะต่ำ ยกของหนัก ออกแรงดันตา ขยี้ตา โดนน้ำ–ฝุ่นโดยตรง

    – หากไม่มีภาวะแทรกซ้อน แพทย์บางรายอนุญาต “กลับไปขับรถ” หลัง 24–48 ชม. เมื่อการมองเห็นผ่านเกณฑ์ความปลอดภัยและได้รับคำยืนยันในนัดติดตาม

    สัปดาห์ที่ 2–4

    – แผลภายในเริ่มแข็งแรงขึ้น ค่อย ๆ เพิ่มกิจกรรม; ออกกำลังกายแอโรบิกเบาถึงปานกลางได้ตามแพทย์สั่ง

    – เริ่มอาบน้ำ–สระผมได้ตามปกติแต่พยายามหลบละอองน้ำเข้าตาในช่วงแรก และยังเลี่ยงว่ายน้ำ/ซาวน่า

    สัปดาห์ที่ 3–4 (หรือราว 2–3 สัปดาห์)

    – ค่ากำลังสายตาเริ่มคงที่ พิจารณาตรวจวัดค่าสายตาใหม่สำหรับทำแว่น (ถ้าจำเป็น) ตามชนิด IOL ที่เลือก

    เดือนที่ 2–3

    – ส่วนใหญ่การมองเห็นและความคงตัวของแผลเข้าที่ กลับไปทำกิจกรรมแทบทั้งหมดได้ เว้นแต่แพทย์สั่งห้ามเป็นการเฉพาะ

  • cataract-surgery-and-hurt

    ผ่าตัดต้อกระจกเจ็บไหม?

    ผู้ป่วยส่วนใหญ่กังวลว่าจะเจ็บหรือไม่ ความจริงคือแพทย์จะใช้ยาชาหยอดตา ทำให้ไม่รู้สึกเจ็บ มีเพียงความรู้สึกกดดันเล็กน้อยระหว่างการผ่าตัด หลังผ่าตัดอาจมีอาการระคายเคือง น้ำตาไหล หรือเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมในตาเล็กน้อย ซึ่งมักจะหายไปในไม่กี่วัน

    พักฟื้นหลังผ่าตัดต้อกระจกนานไหม?

    ระยะเวลาการฟื้นตัวขึ้นอยู่กับสุขภาพตาและร่างกายของแต่ละคน โดยทั่วไป

  • ภายใน 24–48 ชั่วโมง แรก ควรพักสายตา หลีกเลี่ยงการออกแรง
  • ประมาณ 1 สัปดาห์ แรกการมองเห็นจะค่อย ๆ ชัดขึ้น
  • ส่วนใหญ่สามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ใน 2–4 สัปดาห์
  • การมองเห็นจะชัดเต็มที่ภายใน 1–3 เดือน
  • วิธีดูแลตัวเองหลังผ่าตัดต้อกระจก

    การดูแลเหล่านี้ช่วยลดความเสี่ยงการติดเชื้อและทำให้ตาหายเร็วขึ้น เพื่อให้การฟื้นตัวปลอดภัยและรวดเร็ว ผู้ป่วยควรปฏิบัติตามคำแนะนำดังนี้

    ข้อควรทำ

  • หยอดยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด (อ่านเพิ่มเติม : วิธีหยอดตาที่ถูกต้อง)

  • สวมที่ครอบตาหรือแว่นตาป้องกันฝุ่น ลม และแสงแดด

  • เดิน ขยับตัวเบา ๆ ตั้งแต่วันถัดไป
  • ทำงานคอม/อ่านหนังสือ ได้เพียงสั้น ๆ หากตาไม่ล้า

  • ไปพบแพทย์ตามนัดเพื่อตรวจติดตามการฟื้นตัว

    ข้อควรหลีกเลี่ยง (ช่วง 1–2 สัปดาห์แรกหรือจนกว่าแพทย์จะอนุญาต)

  • หลีกเลี่ยงการขยี้ตาหรือสัมผัสตาโดยตรง
  • หลีกเลี่ยงการก้มศีรษะต่ำ ยกของหนัก หรือ
  • ออกกำลังกายหักโหมในช่วงแรก
  • งดการโดนน้ำเข้าตาอย่างน้อย 1 เดือน รวม
  • ถึงกิจกรรมว่ายน้ำ ซาวน่า ออนเซ็น
  • งดแต่งหน้าบริเวณรอบดวงตา
  • ระวังฝุ่น/ควัน/ละอองสเปรย์เข้าตาโดยตรง
  • สามารถขับรถได้ ต่อเมื่อปรึกษาแพทย์ก่อน

    สัญญาณผิดปกติหลังผ่าตัดต้อกระจก ที่ควรรีบพบแพทย์

    แม้ว่าส่วนใหญ่จะปลอดภัย แต่หากมีอาการต่อไปนี้ควรรีบพบแพทย์ทันที

  • ปวดตารุนแรง

  • การมองเห็นแย่ลงกะทันหัน

  • ตาแดงมากผิดปกติ

  • มีขี้ตามากผิดปกติ

  • มองเห็นแสงแฟลชหรือจุดดำลอยมากขึ้น (อ่านเพิ่มเติม : ตาเห็นแสงกระจาย )

    กลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้เมื่อไร ผ่าตัดต้อกระจก?

    ผู้ป่วยส่วนใหญ่สามารถกลับไปทำกิจกรรมเบา ๆ เช่น เดิน อาบน้ำ หรืออ่านหนังสือ ได้ภายในไม่กี่วัน แต่กิจกรรมที่ใช้แรง เช่น ยกของหนัก เล่นกีฬา หรือขับรถ ควรรอจนกว่าการมองเห็นชัดและได้รับอนุญาตจากแพทย์

    สรุป

    การ ผ่าตัดต้อกระจก เป็นการรักษาที่ปลอดภัยและได้ผลดี ระยะเวลาการพักฟื้นไม่ยาวนานอย่างที่หลายคนกังวล หากดูแลตัวเองตามคำแนะนำของแพทย์ ก็สามารถกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้ภายในไม่กี่สัปดาห์ หากคุณเริ่มมีอาการตามัว เห็นภาพเบลอ หรือแสงไฟกระจาย ควรรีบเข้ารับการตรวจเพื่อวางแผนการรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นค่ะ

      ดวงตาของคุณมีเพียงคู่เดียว ควรเลือกวิธีแก้ไขที่เหมาะสมและปลอดภัยที่สุด

      Prodpran LASIK โดยหมอปู คือหนึ่งในตัวเลือกที่คุณควรนัดตรวจอย่างยิ่ง เราพร้อมดูแลดวงตาของคุณ พร้อมเทคโนโลยีวิเคราะห์การมองเห็นอย่างละเอียด

      นัดตรวจดวงตากับจักษุแพทย์เฉพาะทาง พร้อมคำแนะนำเฉพาะบุคคล

  • คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับผ่าตัดต้อกระจก

    Q1 : ผ่าตัดต้อกระจกใช้เวลานานแค่ไหน?

    ใช้เวลาประมาณ 30 นาที และไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาล

    Q2 : หลังผ่าตัดต้อกระจกมองเห็นได้ทันทีไหม?

    โดยทั่วไปการมองเห็นจะเริ่มดีขึ้นภายใน 1–2 วัน และค่อย ๆ ชัดเต็มที่ใน 1–3 เดือน

    Q3 : ผ่าตัดต้อกระจกเจ็บหรือไม่?

    ไม่เจ็บ เพราะแพทย์ใช้ยาชาหยอดตา แต่บางรายอาจรู้สึกระคายเล็กน้อยหลังผ่าตัด

    Q4 : หลังผ่าตัดต้องพักฟื้นกี่วันถึงจะทำงานได้?

    ส่วนใหญ่สามารถกลับไปทำงานเบา ๆ ได้ใน 2–3 วัน แต่ควรหลีกเลี่ยงงานที่ใช้แรงมากจนกว่าแพทย์จะอนุญาต

    Q5 : ต้องหยอดยาหลังผ่าตัดนานเท่าไร?

    โดยปกติใช้เวลาประมาณ 4–6 สัปดาห์ ตามคำสั่งแพทย์

    Q6 : สามารถขับรถหลังผ่าตัดได้เมื่อไร?

    ควรรอจนกว่าการมองเห็นชัดเจนและได้รับอนุญาตจากแพทย์ โดยทั่วไปประมาณ 1–2 สัปดาห์

    Q7 : ผ่าตัดต้อกระจกมีความเสี่ยงอะไรบ้าง?

    ความเสี่ยงพบได้น้อย เช่น การติดเชื้อ เลนส์ตาเคลื่อน หรือจอตาลอก แต่สามารถป้องกันได้ด้วยการดูแลที่ถูกต้อง

    แชร์บทความ